Pozytywiści: ENTx, ESFx, ISTx, and INFx

1. Skłonni optymalizować już istniejące systemy i procesy.
2. „Ta szklanka jest w połowie pełna”, „Już zebraliśmy 440 000 zł za ten projekt”, „Masz 70% szans na przetrwanie w ciągu 5 lat”
3. Zazwyczaj bardziej komplementujący niż reprymendujący.
4. Towarzysko i intelektualnie bardziej ufny.
5. Wyjaśnia jakie rzeczy są (irracjonaliści), lub powinny być (racjonaliści).

Negatywiści: ISFx, INTx, ENFx, ESTx

1. Bardziej skłonni rozwiązywać problemy w systemach i procesach.
2. „Szklanka jest w połowie pusta”, „Potrzebujemy 600 000 zł na ten projekt”, „Masz 30% szans , że umrzesz w ciągu 5 lat”
3. Zazwyczaj bardziej reprymendujący niż komplementujący.
4. Towarzysko i intelektualnie bardziej nieufny.
5. Wyjaśnia jakie rzeczy nie są (irracjonaliści) lub nie powinny być (racjonaliści) Pozytywiści
(ekstrawertycy z I i III kwadry, introwertycy z II i IV kwadry) 1. W sytuacji, w której się znajdują albo które są prawdopodobne pozytywiści skupiają uwagę na pozytywnej wizji otaczającego świata, sytuacji, możliwości, prospektów.
2. W codziennym życiu pozytywiści mają skłonność, aby myśleć o pozytywnych rzeczach, które mogą wyniknąć z sytuacji jako przeciwieństwa rzeczy negatywnych, które mogły z niej wyniknąć. (Na przykład przeprowadzka jest widziana jako możliwość zdobycia nowych znajomości, przyjaciół itp.)
3. Pozytywiści są lepsi w radzeniu sobie pozytywnymi sytuacjami (kiedy przydarza się okazja/możliwość). Skłaniają się ku zmienianiu negatywnych doświadczeń w pozytywne (znajdować szczęście w nieszczęściu)
4. Mówią więcej o pozytywach, negatywne momenty są przedstawiane jako pozytywne tło. („Tak, istnieją poważne problemy, ale...”) – po czym zaczyna malować pozytywny obraz). Rozmowy, które są czysto negatywistyczne (kiedy inna osoba podkreśla niemożliwość poprawy stanu rzeczy) często irytują pozytywistów.
5. W głosie pozytywistów można wyczuć pozytywną intonację. Kiedy dają innym ludziom instrukcje prezentują je za pomocą „pozytywnych kluczy” tj. informacji o tym, co zrobić w danej sytuacji (np. “Możesz do nich zadzwonić, tylko o pewnej porze”). Negatywiści
(introwertycy z I i III kwadry, ekstrawertycy z II i IV kwadr) 1. Negatywiści skupiają uwagę na aspektach sytuacji, które są niewystarczające, które mogą być potraktowane jako negatywne perspektywy planów, wydarzeń, sytuacji.
2. W codziennym życiu negatywiści mają tendencję by myśleć o negatywnych rzeczach, które mogą wyniknąć z sytuacji, jako przeciwieństwa rzeczy pozytywnych (np. przeprowadzka oznacza stratę stałego/ugruntowanego wsparcia itd.) Negatywiści mają postawę skupiania się na negatywnych aspektach i unikania ich (np. „pozytywny” rozwój sytuacji jest spowodowany tym, że nic złego się nie stało)
3. Negatywiści są lepsi w zmaganiu się z negatywnymi, złymi doświadczeniami. Wydzielają negatywne składowe sytuacji i radzą sobie z nimi.
4. Negatywiści są bardziej skłonni, aby mówić o negatywnych aspektach rzeczy. Pozytywne aspekty są przedstawiane na negatywnym tle („No tak, to jest dobre, ale...” – i zaczyna malować negatywny obraz).
5. W wypowiedziach negatywistów znajduje się wiele negatywnych sformułowań, intonacji (sugestii/aluzji, podtekstów itd.). Np. : “Negatywne doświadczenia nie zawsze są konieczne, nie są konieczne dla mnie”, „To będzie okazja aby zupełnie nic nie robić” „Nie mogę powiedzieć, że to prawda” itd. Kiedy dają instrukcję skupiają się na tym, czego trzeba unikać, czego nie należy robić (np. “Jeśli zadzwonisz do nich o tej godzinie, to będzie to bez sensu.” Uwaga Poprzednie badania nad tymi postawami zostały generalnie zredukowane do mierzenia pozytywizmu/negatywizmu w "codziennym" rozumieniu tego słowa. W naszym odczuciu, te postawy są konsekwencją głębszego mechanizmu: jedna grupa ludzi zauważa właściwości danej sytuacji i opisuje jak one odnoszą się do nich samych (pozytywiści) podczas gdy druga grupa dystansuje się od nich. Pozytywiści prezentują przedmiot, osobę, zjawisko próbując opisać je za pomocą „wrodzonych” cech [nieodłącznych właściwości] obiektu, podczas gdy negatywiści skupiają się na cechach które nie są „wrodzone” dla obiektu. Z tego powodu pojawia się powierzchowne wrażenie optymizmu i pesymizmu jako znamiennych dla tych dwóch postaw. W rzeczywistości zarówno pozytywiści i negatywiści mogą posiadać taki lub taki stosunek i w równej mierze mówić tak o „dobrych” jak i o „złych” rzeczach. Różnica będzie w nastawieniu, formie, w jakiej prezentują tą rzecz (np. „Nie mogę powiedzieć, że nie brakuje Ci” – negatywizm, „Brakuje Ci” – pozytywizm.)

Procesowi: NTP SFP NFJ STJ

1. Robią coś sekwencyjnie, od początku do końca
2. Zanurzają się w proces i mają w zwyczaju robić jedno zadanie
3. Skupiają wagę między początkiem a końcem procesu.
4. Bardziej skłonni czytać teksty w książce lub w komputerze od początku do końca.
5. Towarzysko bardziej nachyleni ku dużym grupom.

Rezultatowi: SFJ NTJ STP NFP

1. Robią rzeczy losowo, wydaje się że od końca do początku.
2. Bezstronni od procesu, skłonni do wielozadaniowości.
3. Skupiają się na początku i na końcu procesu.
4. Skłonni czytać teksty w książkach i na komputerze losowo, mogą czytać losowe paragrafy lub rozdziały.
5. Towarzysko bardziej nachyleni ku małym grupom lub bliskim konwersacjom.

Rozsądni: Si Ne

1. Rozsadni sa w naturalnym stanie osłabieni; oni maksymalnie się mobilizuja, koncentruja tylko na czas realizacji jakiegos zadania, a następnie, jak zadanie jest wykonane, oni znów wychodza ze stanu mobilizacji. Ciagłe zmniejszanie działalnosci (brak mobilizacji) jest ich naturalnym stanem.
2. Rozsadni przed ważna, zasadnicza sprawa musza przebywać w swoim naturalnym stanie rozluznienia (odpoczywać, nie przejmować się, mieć ogólnie mało działań)- czym lepszy odpoczynek, tym lepsza mobilizacja i koncentracja w pózniejszych momentach i lepsze wyniki. Czym trudniejsze zadanie, tym ważniejsze odprężenie przed wykonaniem.
3. Przejscie ze stanu mobilizacji (duża aktywnosć) na odpoczynek (mała aktywnosć) dla rozsadnych nie przedstawia żadnych trudnosci. Jednakże rozsadni moga doswiadczać trudnosci przy "mobilizacji" (ciężko im wyjsć z naturalnego stanu). Dlatego często potrzebuja jakichs specjalnych bodzców by się mobilizować (sa skłonni stawiać siebie w sytuacjach gdzie do działania zmuszaja ich zewnętrzne okolicznosci lub ktos decyduje za nich).
4. Rozsadni skłonni sa dzielić duża sprawy/interesy na kilka etapów. Mobilizuje się dla realizacji każdego etapu wewnatrz sprawy, w odstępach między nimi wracaja w naturalny stan. Nieduża sprawa/interes ma jeden etap.
5. Staja się zorientowani na stan gotowosci/mobilizacji w momencie poczatku myslenia o działaniach, to jest jeszcze na minimalnym poziomie. Z drugiej strony sa słabo zorientowani w momentach podjęcia decyzji i często o nich nie pamiętaja.
6. Rozsadni sa bardziej swiadomi i przykładaja większa wagę do etapu przygotowawczego podjęcia (rozważania, dyskusje, wybór wariantu działań itd.), poswięcaja temu etapowi więcej od sił i czasu. Etapy same w sobie i działania w trakcie wykonania maja mniejsze znaczenie i poswięcaja im mniej uwagi.
7. Dla rozsadnych pewien poziom wygody, wolnosci i komfortu w odniesieniu do ich pracy jest bardzo ważny . Miejsce pracy (srodowisko w którym działaja) sa skłonni oceniać z punktu widzenia tego jak zadowalajace sa warunki ich działań. Rozsadni nie sa skłonni wyrzekać się komfortu, wygody, nie sa gotowi poswięcać warunków pracy dla rezultatów (na przykład, większego wynagrodzenia): "Pop prostu nie mogę bez spokoju!".
8. Charakterystyka mowy: opisuja, jak i dlaczego podjęli decyzję, lecz nie wydzielaja samego momentu jej podjęcia; w rozmowie dotyczacej pracy mówia o jej warunkach (wygodzie, przerwach, bliskosci od w domu itp.).

Stanowczy: Ni Se

1. Stanowczy często mobilizuja się zanim jeszcze jest to konieczne, jakby podswiadomie przygotowujac się do realizacji przyszłych zadań. Po realizacji jakiegos zadania stanowczy pozostaja wciaż zmobilizowani przez jakis czas. Gotowosć to ich naturalny stan.
2. To konieczne dla stanowczych by trwać w stanie mobilizacji przez cały czas realizacji zadania aż do jego zakończenia - mobilizacja daje im wydajnosć i poczucie równowagi, maja lepsza koncentrację, zajmuja się kwestiami na intensywniejszym poziomie i lepszy jest ich odpoczynek/wolny czas (nie „spaceruja” do pracy i odpoczynek nie jest wskazany).
3. Po realizacji trudnego lub długotrwałego zadania wyjscie ze stanu mobilizacji u stanowczych jest bardzo skomplikowane (często jest to wyrażone zakłopotaniem, bezcelowym działaniem). Dlatego stanowczy często potrzebuja dodatkowych czynników, bodzców (na przykład: specjalnie planuja rozrywki: "po egzaminie obowiazkowo idę do kina") lub udziału innych ludzi, by się odprężyć i zapomnieć o zadaniu.
4. Stanowczy nie sa skłonni dzielić przyszła duża sprawę na osobne etapy, zamiast tego będa zmobilizowani przez cały okres działania, żeby zadanie zostało całe wykonane. W rezultacie póki zadanie nie spełniona, u stanowczych podtrzymuje się stan wewnętrznej gotowosci do działania.
5. Staja się swiadomi stanu gotowosci w momencie podjęcia decyzji, kiedy mobilizacja osiaga już dosyć wysoki poziom. Moment podjęcia decyzji jest uswiadomiony i pozostaje w pamięci.
6. Stanowczy maja dobra swiadomosć etapów działań ponieważ sa dobrzy w uswiadamianiu sobie momentów podjęcia decyzji i poswięcaja więcej czasu i sił na realizacji tego co wg nich jest najważniejsza częscia pracy (aktualnej). Znacznie mniej doceniaja sa mniej swiadomi fazy przygotowań, doceniaja i sa swiadomi decyzji i wykonania.
7. Stanowczy sa bardziej skłonni pracować ze względu na rezultat (np.: pieniężne wynagrodzenie), - w odróżnieniu od rozsadnych, moga ze względu na to wyrzec się wygód, komfortu. Miejsce pracy szacuja z punktu widzenia tego, jakie plon daja zainwestowane siły (zawieraja się w tym pieniadze).
8. Charakterystyka mowy: wydzielaja moment podjęcia decyzji i szczegółowo opisuja etap realizacji; w rozmowie o pracy mówia o jej „owocach”; w mowie często dzwięczy słowo "pieniadze".

Subiektywizm: Fe Ti

1. Subiektywiści sa bardzo dobrzy w zauważaniu ogólnego emocjonalnego tła, które towarzyszy kontaktowi z ludzmi ( na przykład: entuzjazm, zabawa, stres itp.). Zabawa (i prawdopodobnie każde inne emocjonalne doznanie) jest dla nich oddzielnym aspektem działania (moga na przykład, do pytania na które odpowiada dodać: "Dobrze się bawilismy" – czyli wydzielić emocjonalny aspekt działania).
2. Subiektywiści nie postrzegaja poznawania kogos jako specjalnego rodzaju działalnosci (w kontrascie do Obiektywistów, dla których jest to forma rytuału). Oni wiedza dlaczego się zaznajamiaja (cel znajomosci: zainteresowania, biznes itp.). W przeciwieństwie do Obiektywistów oni nie dziela procesu zaznajamiania na poszczególne etapy. Moga natychmiast ustalić emocjonalny dystans w kontakcie i dostosować się, lub go regulować. Pokonuja granice z obcymi przez rozbudzenie emocji. „Imię” osoby ma drugorzędne znaczenie, zainteresowanie jest osoba, najważniejsze sa stosunki itp., dlatego nie uważaja formalnosci jako niezbędnej częsci znajomosci.
3. Subiektywiści w przeciwieństwie do Obiektywistów nie sa skłonni wnioskować „obiektywnie dokładnych” praw i regularnosci (/uogólnianie dla tego celu swoich i innych doswiadczeń). Zamiast tego zakładaja, że inni ludzie maja swoje kryteria, różne poglady, Dlatego traktuja działania innych jako prawidłowe lub błędne, robiac to poprzez subiektywnie okreslone czynniki, oceniajac zgodnie z (ocenianego) osobistym systemem, „jego systemem”, działaniami, intencjami itp. Subiektywista jest skłonny proponować lub narzucać „niepoprawna drogę” lub odmienna drogę do robienia czegos, ale jest to ogólny koncept jak wykonać działanie np. on nie powie „Rób to tak!”, powie „Spójrz na to w ten sposób”. Oni nie uważaja, w przeciwieństwie do Obiektywistów, że w każdej sytuacji istnieje tylko jedna „obiektywnie poprawna” metoda robienia czegos. W każdej sytuacji, ich zdaniem, jest dużo sposobów w jakich można działać, podchodzić i spogladać na sytuację. Jesli czuja że cos zostało zrobione w niewłasciwy sposób to najczęsciej spytaja: „Co to jest?” (Obiektywisci spytaja raczej „Kto to zrobił?”). Kiedy mówia o optymalnosci, to mówia o optymalnosci wewnatrz struktury konceptu, używajac subiektywnego podejscia (tworza punkt widzenia który jest bardziej optymalny od innego). Dlatego próbuja porównywać poglady innych w stosunku do swoich i wyjasnić swoja pozycję (weryfikujac koncept): „Jesli to jest takie, to zrobię to, jesli inne to zrobię cos innego”.
4. „Weryfikacja pomysłów” – powszechne zjawisko dla subiektywistów, nie chodzi tylko o różne rodzaje działań, ale także pojęć, terminologii itd. Subiektywisci sa w większym stopniu przystosowani do tego że różni ludzie maja różne zrozumienie tego samego konceptu, słów itd. Postrzegaja terminologię (jak również działania ludzi) jako częsć subiektywnego konceptu różnych ludzi zależnej od punktu widzenia, zajmowanej pozycji, osobistych intencji itp. – „Zgodzilismy się nazwać to tak”. W przeciwieństwie do Obiektywistów, którzy przyjmuja terminologię jako „obiektywna”, subiektywisci rozumieja różnice w terminologiach (to dotyczy nawet ustalonych terminów) i je porównuja („Mówisz, że to jest takie, ale ja się nie zgodzę”).
5. Leksykon: Kiedy mówia o działaniach i wspólnych zajęciach używaja zwrotów typu: „Pozwól mi przedstawić mój punkt widzenia”, „Według mojego zrozumienia”, „osobiste kryteria”, „to pasuje do powszechnych przekonań”, „Wnioskuję, że”, „oni uparcie twierdza”, itd. W szczegółach opisuja ustna komunikację, szczególnie zaznaczajac swoje „interwencje” i to jacy byli (lub nie byli).

Obiektywizm: Fi Te

1. Obiektywiści sa słabi w zauważaniu emocjonalnego tła, nie dostrzegaja emocjonalnego aspektu pogladów i działań (np. zabawy) oddzielnie od samych pogladów i działań, i zastępuja je swoja interpretacja, ich poglady i słowa nie zawieraja bezposrednio elementów emocjonalnych (zamiast słowa „zabawa” moga używać „rozrywka”, „wolny czas”, „przyjemnosć” itd.). Nie widza wymiany emocji jako osobnego wydarzenia, sa skłonni mieszać je z innymi sprawami (Moga się bawić pracujac, kiedy angażuja się w poważne sprawy).
2. Dla Obiektywistów zapoznawanie innych ludzi stanowi specjalny rytuał, konieczny do zbliżenia (jesli ten rytuał nie jest zachowany, oni nie czuja się zapoznani, np.: „Nie przedstawilismy się sobie”). W sytuacjach zapoznawczych dla obiektywistów jest łatwiej jesli więz kontaktu (emocjonalny dystans) jest ustawiona zewnatrz, np.. stopień emocjonalnego dystansu jest ustalana przez „mediatora” (czy jest to osoba, czy sytuacja albo cos innego) który pozwala przejsć pierwszy etap nawiazywania emocjonalnego dystansu i zaczyna bliższy dialog/kontakt. Dla przejscia granic między nimi a innymi Obiektywiści tworza (albo używaja już istniejacych) „zasady”, „rytuały” by zbliżać się krok po kroku. Sa swiadomi każdego etapu w procesie zaznajamiania (w trakcie którego status zmienia się z „obcych” w „znajomych”). W zbliżeniu dla Obiektywistów ważna jest znajomosć imienia, tytułu i innych rzeczy które opisuja osobę, dlatego formalne przedstawienie jest bardzo ważna faza zapoznania.
3. W Obiektywistach jest pojęcie „obiektywnie wiadomych faktów”, regularnosci, praw w ogólnych (wspólnych) doswiadczeniach, uważaja że istnieja „ogólnie prawdziwe”, „zawsze poprawne” prawa. Sadza że inni ludzie moga mieć swoje poglady, utrzymywać swoje stanowiska, ale również nie uważaja że jakies działanie może być rozpatrywane jako prawda lub fałsz w zależnosci od ich (obiektywistów) punktu widzenia (istnieja dla nich „obiektywnie dokładne” działania). Dlatego z punktu widzenia Obiektywistów działania moga być różne, subiektywne – okreslone przez osobiste preferencje i motywy, jak i obiektywne – gdzie jest tylko jedna „poprawna”, „najlepsza” droga zrobienia czegos. Obiektywisci okreslaja działanie jako poprawne lub niepoprawne porównujac do tego co oni mysla że jest „obiektywnie poprawne”. Kiedy mysla że jest tylko jedno optymalne rozwiazanie, sa skłonni proponować (lub narzucać) konkretna metodę realizacji działań (nie propozycję jak można osiagnać cel jak Subiektywisci) która mysla że jest najlepsza: „Nie, zrobisz to we „własciwy sposób!”. Kiedy mówia o optymalnosci, mówia o optymalnosci ogólnie, o „obiektywnej optymalnosci” (zakładaja że wiedza jakie sa „poprawne”, „najlepsze” metody robienia czegos). We wspólnych działaniach oferuja „najbardziej efektywne” metody. W różnicy zdań najpierw „weryfikuja” używany koncept, sprawdzaja czy inne osoby znaja pojęcia i terminy „poprawnie”.
4. W odróżnieniu od subiektywistów nie sa skłonni „weryfikować pojęć”. Zakładaja, że terminy, pojęcia maja tylko jedna unikalna interpretację („własciwa”, „precyzyjna”). Często nie mysla o fakcie że inna osoba interpretuje ich odmiennie w strukturze swoich pojęć. Posługuja się pojęciami „obiektywna rzeczywistosć”, jednoznaczne fakty, nie próbuja „weryfikować pojęć”: „To odnosi się do tego”. W ten sposób uważaja, że wiedza cos poprawnie, jakie cos jest naprawdę (postrzegaja pewne rzeczy w swiecie jako prawdziwa prawdę): „Mówisz że to jest tak, ale w rzeczywistosci jest inne”.
5. W opisie działań albo w dyskusji w trakcie wspólnych działań zamiast leksykonu „wyjasniajacego” podaja masę przykładów (wszystkie „poprawne” i niepoprawne działania sa oparte na przykładach).