Strona główna

Model A 1 2 4 3 6 5 7 8 ENTp ISFp ESFj INTj ENFj ISTj ESTp INFp ESFp INTp ENTj ISFj ESTj INFj ENFp ISTp   Blok Ego Strefa pewności siebie, specjalistycznych umiejętności, upartości i faktycznego potencjału. „Wiem, że potrafię” To, co osoba myśli sobie, gdy coś idzie w dobrą stronę. Dwie pierwsze funkcje reprezentują krótki opis typu. Są to najsilniejsze funkcje. Ich działanie jest zawsze otwarte na zmiany "Sam wiem czego potrzebuję lepiej niż inni i jeśli będę potrzebował ulepszeń to sam je zrobię, bez niczyjej pomocy"   Funkcja podstawowa aka dominująca aka bazowa aka programowa (1) Podstawowa funkcja opisuje najbardziej stabilne i solidne stany umysłu (szczególnie u dorosłych osób). Opisuje główne zainteresowania osoby - rodzaj zainteresowań, które osoba będzie utrzymywała przez lata. Gdy życie osoby nie jest umieszczone wokół funkcji podstawowej, czuje się zagubiona. Równocześnie ma tendencję do przesadzania z działaniami i wprowadzaniem umysłu w stan związany z funkcją podstawową i szukaniem potem form kompensacji. Opisuje obszary w których osoba jest najpewniejsza i najlepiej się wypowiada. W tych obszary osoba jest najbardziej odporna na sugestie i upiera się przy swojej interpretacji. W tych obszarach osoba ciągle zbiera nowe informacje i dodaje je do jej istniejących poglądów. Pamięć osoby jest ogólnie najlepsza w obszarach gdzie funkcja podstawowa przetwarza informacje (wrażenia) i strukturalizuje ją we właściwy sobie sposób.   Funkcja kreatywna (2) Funkcja kreatywna jest stosunkowo mniej ważna od podstawowej. Jest czymś co przychodzi naturalnie i jest obszarem siły i pewności tak jak funkcja podstawowa, ale nie jest priorytetem i głównym punktem osobistych przekonań. Osoba łatwo pokazuje kompetencje w obszarach drugiej funkcji, ale ma skłonność do stosowania jej siły i postrzegania jej w kontekście funkcji podstawowej, która jest widziana jako posiadająca absolutną ważność. Ludzie używają funkcji kreatywnej z łatwością jako narzędzia sytuacyjnego, ale mogą być łatwo rozproszeni sygnałami które dostarcza ich bardziej czuła funkcja podstawowa. W porównaniu do funkcji podstawowej która jest zazwyczaj zawsze "włączona". funkcja kreatywna włącza się i wyłącza w zależności od wymagań sytuacji.   Blok Super-Ego Strefa samokrytycyzmu, wątpliwości, winy i samodoskonalenia. Te cechy są "poświęcone" ze względu na dwie pierwsze funkcje osoba może sobie dobrze zdawać sprawę z ich istnienia, ale nie są one tak osiągalne do realizacji. Funkcje tego bloku często "pamiętają&" różne społeczne ograniczenia (osoba często tłumaczy sobie nieporadność z wykorzystaniem tych funkcji w osiąganiu dobrych wyników przez wpływ społeczeństwa, edukację, los)   Funkcja Roli (3) Osoba często próbuje patrzeć w ten sposób (tak, aby nie ujawniać swoich słabych cech przed innymi), ale nie jest taka, w niebezpiecznej sytuacji funkcja ta zwiększa swe działanie.   Funkcja Czuła (miejsce najmniejszej odporności - PoLR) (4) Gromadzi informacje, ale osoba jest zawsze niepewna ich wartości - osoba zazwyczaj podąża za tymi zasadami, ale raczej w słowach niż czynach, ponieważ zdecydowane działania drugiej funkcji tłumią nieśmiały głosik czwartej funkcji.   Blok Super-ID Strefa zależności, dziecinności i sugestywności "Nie wiem czy nie potrafię" To co czujesz i robisz na skutek opieki innych lub braku opieki. Osoba potrzebuje wsparcia dla tych funkcji i często "nie ma wystarczającej ilości czasu" aby przejmować się takimi problemami i rozwiązywać je samej. Poza tym osoba często nie wie, czego naprawdę chce i dlatego daje partnerowi pełną wolność w działaniach w tej materii.   Funkcja Sugestywna (5) "Nie zauważam dopóki nie zacznie boleć", ale gdy tylko pojawiają się kłopoty osoba zaczyna być zależna od tej funkcji, chętnie podąża za radami innych ma nadzieję na ich pomoc.   Funkcja Aktywacyjna (6) Działania osoby na tej funkcji zależą od otoczenia, kiedy ta funkcja jest "ładowana" przez innych działania osoby mogą nawet przekraczać działania innych osób, a kiedy nie jest działanie znika bez śladu.   Blok ID   "Nie wiem czy potrafię" Reprezentuje bierne zdolności - osoba potrafi coś, ale nie zawsze wie o tym, że potrafi. Osoba zaczyna działać, gdy otrzyma wyraźną prośbę o określony skutek. Osoba nie może ciągle obciążać tych funkcji takie "obciążanie" wymaga ograniczania działań bloku Ego i stałego myślenia o sobie krytycznie.   Funkcja Kontrolna (7) Łatwiej osobie aby krytykować innych za błędy związane z tą funkcją, kontrolować działania innych niż pokazać własną inicjatywę. Informacje związane z tą funkcją są widziane jako zbyteczne, "może ważna ale nie teraz""   Funkcja Standardowa (8) Osoba działa na tej funkcji aktywnie, ale "automatycznie", chaotycznie, "jak zazwyczaj" - osoba potrzebuje widzieć pozytywny przykład, który skieruje jego wysiłki w koniecznym kierunku.   Grupy funkcji   Funkcje umysłowe (1, 2, 3, 4) - Świadomie realizowane działania osoby   Funkcje witalne (5, 6, 7, 8 Automatyczne, nieświadome działania.   Funkcje silne (1, 2, 7, 8 Osoba jest pewna ich znajomości i posiada dużą ilość danych tego rodzaju. Może przekonująco wpływać na innych ludzi i otoczenie w ten sposób)   Funkcje słabe (3, 4, 5, 6)- Osoba ma słabą znajomość i nie wystarczającą ilość informacji tego rodzaju. Poddaje się wpływowi innych w tych tematach.   Funkcje przyjmujące (1, 3, 5, 7) - Zdolność odzwierciedlenia lub "sfotografowania" i powielenia informacji pewnego rodzaju..   Funkcje produkujące (2, 4, 6, 8) Zdolność wytwarzania nowych rzeczy pewnego rodzaju opierających się na informacjach z poprzedniej przyjmującej funkcji.   Dmitri Lytov   Inne ujęcie   Funkcja wiodąca (1)   Opisuje najprzystępniejsze sposoby myślenia danego typu, postrzeganie życia, stan umysłu, sposób zachowania, zarówno jak i jej cele życiowe.   Funkcja kreatywna (2)   Ta funkcja opisuje główne zastosowanie f. wiodącej. Jeśli funkcja główna kształtuje sedno zainteresowań i poszukiwań jednostki („co przez to osiągnę?” „jaki chce być?”), to funkcja kreatywna opisuje ‘instrument’ jakiego używa w interakcji z otoczeniem („w jaki sposób nawiązuje kontakty z ludźmi?”). Dla ekstrawertyków oznacza to stwarzanie ‘kontekstu’ rozmowy dla innych do interakcji, a dla introwertyków – tworzenie czego wartego włączenia w ‘kontekst’ interakcji. Ludzie używają funkcji kreatywnej rzadziej, niż wiodącej i przywiązują do niej, jak i działań z nią związanych, mniejsza wagę.   Funkcja Roli (3)   Gdy osoba aktywnie używa funkcji wiodącej, f. roli jest wyłączana. Nie mogą ‘działać’ w tym samym czasie, ponieważ odpowiadają za dwa różne sposoby postrzegania podobnych aspektów. Na przykład: Se vs Ne: aktywne pozyskiwanie, kontrola, organizacja widocznego obszaru i obiektów vs. aktywne szukanie sposobów rozwoju niewidocznego potencjału i dopiero ukazujących się sytuacji. Fi vs. Ti: ocena bazująca na osobistych uczuciach vs. ocena bazująca na bezosobowych prawach (współczucie vs. sprawiedliwość) Z powodu tych przeciwności, im bardziej jednostka daje się ponieść emocjom funkcji głównej, tym bardziej funkcja roli jest tłumiona, czy ignorowana. Ludzie zazwyczaj zdają sobie z tego sprawę i postrzegają to jako osobista słabość, nad która trzeba popracować, by spełnić oczekiwania innych i osiągnąć coś w życiu społecznym. Typowe jest okresowe rozwijanie swojej funkcji roli by skorygować brak równowagi w życiu i swoje słabe strony. Jednak, te próby są sporadyczne i zapominane od razu, gdy problem zaczyna się oddalać, a jednostka znów staje się pochłonięta zwykłym stylem życia, zdominowanym funkcja wiodącą. Dlatego, rozwój funkcji roli, przypomina raczej latanie dziur, niż budowanie kompletnej, samowystarczalnej struktury. Często jednostki pragną zbudować silna funkcje roli i stać się ‘nadludźmi’, ale nadmierny nacisk na nieosiągalny cel przynosi rozczarowanie – funkcja główna zawsze wygrywa. Ludzie krytykowani za brak przywiązywania uwagi do funkcji roli, często staja się rozdrażnieni, ponieważ zdali sobie sprawę ze swojej niedoskonałości i próbowali to naprawić, z negatywnym skutkiem. Gdy problemy się nasilają, energia zostaje zabierana z funkcji wiodącej, a jednostka hamuje swoje typowe czynności i próbuje naprawić wszystkie zaniedbywane wcześniej zadania. Kierowanie przypływu energii przez funkcje główną nie wymaga żadnego wysiłku, z kolei praca 'na włączonej' funkcji roli wymaga zaangażowania i koncentracji. Dlatego tez sposób w jaki ludzie postrzegają samorozwój, ukierunkowany jest na rozwój funkcji roli i samego bloku Super-Ego w ogóle.   Funkcja czuła (4)   Element w tej funkcji stwarza uczucie frustracji i niedoskonałości. Osoba całkowicie nie rozumie znaczenia tego elementu i to łatwo może prowadzić do bolesnych w konsekwencjach wydarzeń, jeśli niewystarczająco go rozważy. Pomimo teoretycznego rozumienia elementu i powiązanych z nim nakazów, jednostka często będzie działać naiwnie, gdy przyjdzie używać jej go w praktyce. Jeśli spotyka się z jawnymi problemami, poświęca mu uwagę, jedynie by wyrazić uczucie frustracji. Często może znaleźć alternatywne wyjście z sytuacji z perspektywy funkcji mobilizującej. Socjotyp z Fe PoLR: nie widzi sensu w działaniach obracających się wokół nadmiernego pokazywania emocji, lub zachowania, które nie przynosi konkretnego, bądź namacalnego efektu. Będąc przytłoczonym takim zachowaniem, będzie prowadzić dyskusje poważnie i skłaniać rozmówcę by mowił „do rzeczy”. Socjotyp z Ne PoLR: Ma trudności z rozumieniem pomysłów, wydającymi się nowe lub nowatorskie zwłaszcza, kiedy nie maja one namacalnego związku z ich życiem. Nieskłonni do ryzyka, są w stanie zaplanować swoje życie wiele lat naprzód.   Funkcja sugestywna (5)   Jednostka nigdy nie jest przytłoczona tym elementem zwłaszcza, że doskonale uzupełnia i prowadzi działalność funkcji wiodącej. Im bardziej element jest powszechny w życiu codziennym, tym łatwiej przyjdzie jednostce zaadaptowanie się do jego obecności (dualizacja). Czuje respekt wobec osoby zręcznej w używaniu tej funkcji, a jej obecność działa ożywiająco. Jeśli otoczenie jednostki cierpi na deficyt tego elementu, będzie próbowała zapewnić sobie go sama, ale wkrótce poczuje się wyczerpana. W odróżnieniu od funkcji mobilizacyjnej, ciągle, aktywne ładowanie tego miejsca jest odbierane pozytywnie (zależy to również od stopnia w jakim jednostka jest zdualizowana).   Funkcja mobilizacyjna (6)   Pomoc w tym aspekcie jest doceniana, ale pewne jego cechy widziane są jako przesadne. Jednostka dużo naturalniej czuje się używając tego elementu, w odróżnieniu od funkcji motywacyjnej, ale jest w stanie korzystać z niego tylko sporadycznie. Jeśli nieostrożnie skieruje ja w stronę kogoś, kto danego elementu nie ceni, spotka się z ostra reakcja, zwłaszcza, ze sama postrzega takie działanie jako niewinny infantylny akt (bardziej, niż gdy używa funkcji sugestywnej, z która wiąże się działanie dojrzalsze i bardziej przemyślane, jako, ze jednostka stawia ja na pierwszym miejscu). Wrodzony brak równowagi w funkcji mobilizującej, może łatwo popchnąć ja do lekkomyślnego nadużycia, lub zaniedbania. Wspieranie funkcji sugestywnej to najkorzystniejsze wykorzystanie elementu mobilizacyjnego. Jednakże, gdy stanie się wyraźnie dominujący w środowisku, spotyka się to z szybkim znudzeniem albo nawet zupełnym odrzuceniem. Jest on postrzegany jako niezbędna część życia, ale nie jego cel główny.   Funkcja kontrolna (7)   Osoba bardzo rzadko korzysta z tego elementu, ponieważ jest to kontrastujący obraz funkcji podstawowej. Jest umiejscowiony w podświadomości, jako jeden z powodów irytacji. Dlatego stara się go ignorować. Jawi jej się on jako zupełnie zbyteczne informacje, przy czym dobrze rozumie jego działanie, ale woli z niego zrezygnować na rzecz bardziej naturalnej funkcji wiodącej. Osoba ogranicza używanie tego elementu publicznie (na rzecz funkcji bazowej), ale czasem używa jej w odosobnieniu. Na przykład SEI zazwyczaj standardowo ‘działa’ na swojej funkcji bazowej Si – odcinając się od działań wysoce fizycznych lub konfliktowych, ale w obliczu nieuniknionej konfrontacji, jest w stanie użyc swojego Se i stać się agresywnym przez krotki okres czasu.   Funkcja standardowa (8)   Osoba używa tego elementu głównie dla pewnego rodzaju gry, lub dla ośmieszenia jednostek go ceniących. Często celowo przeciwstawia się jej typowemu użyciu by dowieść słuszności swojej funkcji kreatywnej. Funkcja ta może być używana do celów mających wydźwięk negatywny (ranienia innych etc.), jednocześnie będąc PoLRem duala. Sile tej funkcji wzmaga możliwość jej potencjalnego naduźycia. Wykorzystywana równie, by wspierać duala w chwilach wymagających od niego użycia funkcji czulej.   Dodatkowe grupy funkcji   Funkcje cenione (1, 2, 5, 6) - funkcje cenione przez socjotyp   Funkcje przyćmione (3, 4, 7, 8) - funkcje niecenione przez socjotyp   Funkcje bezwładne (1, 4, 6, 7) - ukierunkowane głównie na wewnętrzne przetwarzanie informacji, niewiele ich działalności zależy od stanu otoczenia   Funkcje kontaktowe (2, 3, 5, 8) - ukierunkowanych głównie na wymianie informacji ze światem zewnętrznym, ich pracy zależy od stanu otoczenia   Funkcje określające (1, 4, 5, 8)   Funkcje sytuacyjne (2, 3, 6, 7)   Dychotomie funkcji   Mentalne i witalne   Prawdopodobnie najważniejszą dychotomią funkcji jest mentalne/witalne, zwana też świadomymi/nieświadomymi. Funkcje w kręgu mentalnym (funkcje 1-4, patrz model A) dążą do werbalizacji informacji i formułowania obserwacji oraz tworzą sedno aktywności intelektualnej jednostki. Z drugiej strony funkcje z kręgu witalnego przejawiają się bez słów w procesie robienia rzeczy, bądź nieumyślenie w formie spontanicznych sentymentów.   Akceptujące i produkujące   Akceptujące/produkujące jest dychotomią dzielącą dwie funkcje w każdym bloku Modelu A. Akceptująca funkcja "przychodzi pierwsza" w każdym bloku i ma nieparzysty numer: 1, 3, 5 i 7. Produkująca funkcja "przychodzi druga" i ma parzysty numer: 2, 4 , 6 i 8. Zauważ że akceptujące funkcje są w lewej części bloków Ego i ID, ale prawej Super-Ego i Super-ID.   Oryginalnie Augusta sugerowała że akceptujące funkcje odbierają obraz rzeczywistości, a produkujące wytwarzają swego rodzaju "nowy" produkt który jest formowany do tego skrótu rzeczywistości odebranego przez przyjmującą funkcję.   Silne i słabe   Funkcje Ego i ID są nazywane silnymi, a Super-Ego i Super-ID słabymi. Silne funkcje mają generalnie bardziej wyrafinowane pojęcie informacji i mogą być użyte praktycznie dla korzyści dla siebie i innych. W kontraście słabe funkcje mają w zwyczaju upraszczać dane, z reguły nie generują same wniosków i polegają na pomocy z zewnętrznych źródeł.   Ekstrawertyczne i introwertyczne warianty elementu informacyjnego (ekstrawertyczne X i introwertyczne X) są różnymi perspektywami tej samej sfery aktywności, więc jest sensowne że siła jednego pociąga siłę drugiego. Np. Siła w zbieraniu danych (Te) pociąga za sobą siłę w wnioskowaniu struktury opartej na tych danych (Ti).   Bezwładne i kontaktowe   Bezwładne funkcje: 1, 4, 6 i 7   Bezwładne funkcje o te które nie integrują informacji ze środowiska. Dlatego siła tych funkcji pozostaje w zakresie w jakim jest. Osoba nie szuka przewodnictwa w tych obszarach jako że obejmują one jądro jej naturalnych sił i słabości.   - Bezwładne funkcje 1 i 4 są częścią mentalnego kręgu, są zasadniczo najbardziej zaufani mocnymi stronami (Programowa) i wycieńczającymi słabościami (PoLR). Jest to powód dla którego silne osądy z tych dziedzin są nieumyślnie czynione.   - Bezwładne funkcje 6 i 7 są w kręgu witalnym danej osoby. Osoba jest mocno uważna jak te funkcje są używane. Funkcja mobilizacyjna jest bezwładna jako że jej podstawowym mechanizmem jest mobilizowanie kreatywnej funkcji do działania. Dlatego zdolność do korzystania z niej nie poprawia się za bardzo na przestrzeni życia. Ignorowana funkcja jest bezwładna ponieważ częścią mocnych stron danej osoby, tak samo jak programowa. Podświadome informacje są tu ograniczone na korzyść programowej funkcji.   Kontaktowe funkcje: 2, 3, 5 i 8   Kontaktowe funkcje są zasadniczo tym jak reagujemy pod wpływem środowiska. Adaptują i integrują informacje otrzymywane ze otoczenia. Są zdolne do rozwoju na przestrzeni czasu (przez zdolności bądź po prostu nowe zrozumienie).   - Kontaktowe funkcje 2 i 3 są w kręgu mentalnym. Kreatywna funkcja produkuje informacje wokół tego co jest przyjęte przez programową funkcję. To jest dokładnie to jak "łączymy się" ze światem. Ma potencjał do szybkiego wzrostu, jako świadomy element, gdyż jest połączeniem ego z rzeczywistością. W funkcji roli, natomiast, informacje ze środowiska są słabo przejmowane (okazjonalnie), i jest stłumiona jako opozycja do programowej funkcji. Dlatego nie może do końca urosnąć w siłę, kiedy rozwija się to przez indywidualne, subiektywne zrozumienie tego aspektu rzeczywistości.   - Kontaktowe funkcje 5 i 8 są w kręgu witalnym i dążą do podświadomego kontaktu z otoczeniem. To jest niewątpliwie prawda o sugestywnej funkcji. Jako że uzupełnia ona programową funkcję, ludzie nieświadomie szukają elementów z nią związanych w środowisku żeby wzmocnić tą zdolność. To jest teoretycznie jedyny sposób rozwoju sugestywnej funkcji. Demonstracyjna funkcja tworzy kontakt z otoczeniem bardzo podświadomie; działa z świadomą programową funkcją w celu stworzenia czyjejś unikalnej wizji świata (jest tak samo silna jak programowa).   Cenione i przyćmione   Cenione funkcje są zasadniczo tym co tworzy postawę każdego typu osobowości (Ego, 1 i 2) oraz przetwarzaniem tego co uzupełnia ową podstawę (Super-ID, 5 i 6). Każda osoba aktywnie poszukuje przetwarzania informacji bazujących na tych funkcjach i ciepło tworzy poczucie więzi z innymi którzy cenią podobne funkcje. im bardziej cenione funkcje w potocznym znaczeniu, tym większa zgodność pomiędzy typami. te funkcje są tym co tworzy wartości kwadry dla typów.   Przyćmione funkcje są czterem pozostałymi funkcjami o przeciwnych preferencjach; w rezultacie próbujemy ograniczyć użycie tych funkcji. Mentalne-tłumione funkcje (słabe) znajdują się w Super-Ego (3 i 4), a witalne-tłumione funkcje (silne) znajdują się w ID (7 i 8). Ponieważ te funkcje są tym co tłumimy jak tylko możemy, sytuacje w których musimy ich użyć, powodują w nas niechęć i stres.   Określające i sytuacyjne   Określające funkcje są najsilniejszymi (1 i 8) i najsłabszymi (4 i 5) funkcjami w naszej psychice. Tworzone są silne oceny w obszarach których te funkcje dotyczą.   Przyjmujące-określające funkcje, konkretnie programowa i sugestywna są cenione przez jednostkę. Wartościowania czynione tutaj są brane na poważnie, jako że tworzą centrum czyjejś osobowości. W programowej funkcji leży sedno naszych wartościowań i decyzji a więc pozostaje mocno bezwładna. Informacje przyjmowane przez uzupełniającą sugestywną funkcję są też wartościowane przez jednostkę, ale słabe i ciągle cenione co prowadzi do tworzenia kontaktu z otoczeniem w celu rozwoju.   Produkujące-określające funkcje są tłumione przez jednostkę. Wartościowania tutaj są tworzone tylko wtedy kiedy informacje nie mogą być przetworzone przez cenioną akceptującą funkcję i są zamiast tego przetwarzane przez tłumioną akceptującą funkcję. Jako że informacje produkowane w tych obszarach są tłumione, wartościowania są generalnie negatywne, ale pomimo to silne. To jest zwłaszcza prawdą w wypadku czułej funkcji. W wypadku demonstracyjnej funkcji, wartościowania są tworzone w preferowaniu funkcji kreatywnej, więc są brane mniej poważnie, nawet jeśli osoba jest raczej wyrafinowana w tym obszarze.   Sytuacyjne funkcje są dostępne od przypadku do przypadku, więc decyzje i osądy tworzone w tych obszarach są mniej predysponowane do pozostania stałymi.   Akceptujące sytuacyjne funkcje (3 i 7) są tłumione i przyjmują informację tylko wtedy kiedy informacja nie może być właściwie oceniona przez cenioną akceptującą funkcję. W funkcji roli informacje są przyjmowane świadomie, ale jest tłumiona w opozycji do programowej funkcji. Jest to również kontaktowa funkcja przez co wydaje się w pewien sposób ważna dla osoby, ale definitywnie nie uwydatniana. W ignorowanej funkcji informacja jest przyjmowana nawet w większej zależności od sytuacji, ponieważ osoba jest silna w tej sferze, ale przekłada nad nią swoją preferowaną silną stronę w funkcji programowej. Informacja jest z reguły ignorowana tutaj i zamiast tego przyjmowana przez sugestywną funkcję.   Produkujące sytuacyjne funkcje (2 i 6) są sytuacyjne, jako że produkują informacje które były przyjęte przez nasze cenione-określające funkcje. Funkcja kreatywna produkuje silne i cenione informacje informacje które muszą stworzyć kontakt z środowiskiem dla ego żeby być usłyszane. Jednakże nowe informacje są tworzone tylko wtedy kiedy funkcja programowa może przyjąć informacje. Mobilizacyjna funkcja jest bezwładna, słaba i ceniona, więc informacje tutaj wytworzone nie są raczej zrozumiane świadomie, ale nadal działają jako napęd dla kreatywnej funkcji.   Zrozumienie tych dychotomii funkcji jest niezbędne do pełnego zrozumienia jak typy przetwarzają informacje i które tworzą "informacyjne drogi" łączące Model A w jedną całość.